ความเป็นมาและสาเหตุ
Seasonal Affective Disorder (SAD) หรือโรคซึมเศร้าตามฤดูกาล เป็นภาวะที่พบบ่อยในประเทศที่มีช่วงฤดูหนาวยาวนาน โดยเฉพาะในเขตละติจูดสูงที่มีแสงแดดน้อย สาเหตุหลักเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของวงจรเซอร์คาเดียนในร่างกาย เมื่อได้รับแสงแดดน้อยลง ส่งผลให้ร่างกายผลิตเมลาโทนินมากเกินไป และลดการผลิตเซโรโทนิน ซึ่งเป็นสารเคมีที่เกี่ยวข้องกับความสุขและอารมณ์ดี
อาการและผลกระทบ
ผู้ป่วย SAD มักมีอาการซึมเศร้า เหนื่อยล้า นอนมากผิดปกติ อยากอาหารมากขึ้นโดยเฉพาะคาร์โบไฮเดรต น้ำหนักเพิ่ม ขาดสมาธิ และแยกตัวจากสังคม อาการมักเริ่มในช่วงฤดูใบไม้ร่วงและรุนแรงขึ้นในฤดูหนาว ส่งผลกระทบต่อการทำงาน การเรียน และความสัมพันธ์กับผู้อื่น บางรายอาจมีความคิดท้อแท้สิ้นหวังรุนแรง
การรักษาและป้องกัน
การรักษา SAD มีหลายวิธี วิธีที่นิยมคือการบำบัดด้วยแสง (Light Therapy) โดยใช้หลอดไฟพิเศษที่เลียนแบบแสงธรรมชาติ ผู้ป่วยต้องรับแสงจากหลอดไฟนี้วันละ 2030 นาที นอกจากนี้ยังมีการใช้ยาต้านซึมเศร้า การทำจิตบำบัด การออกกำลังกายสม่ำเสมอ และการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์
การปรับตัวในชีวิตประจำวัน
ผู้ที่อาศัยในประเทศที่มีความเสี่ยงต่อ SAD ควรปรับวิถีชีวิตให้เหมาะสม เช่น พยายามออกไปรับแสงแดดในช่วงที่มีแดด จัดห้องให้มีแสงสว่างเพียงพอ รักษากิจวัตรประจำวันให้สม่ำเสมอ ออกกำลังกายกลางแจ้ง และรักษาความสัมพันธ์ทางสังคม การวางแผนท่องเที่ยวไปยังประเทศที่มีแสงแดดมากในช่วงฤดูหนาวก็เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยบรรเทาอาการได้ Shutdown123